Başlıca projeksiyon çeşitleri nelerdir öğrenme çıktısını ele alırsak:
Projeksiyonlar 4 çeşittir bunlar:
1.Zenital veya Azimutal Projeksiyonlar
2.Konik Projeksiyonlar
3.Silindirik projeksiyonlar
4.Diğer projeksiyonlar
Azimutal projeksiyonlar:Paralel ve meridyeler düzlem üzerine düşürülür projeksiyon kutba teğet alınır.Bu projeksiyonla yapılan haritalar hava ve deniz ulaşımı için elverişlidir.
Konik projeksiyonlar:Küreyi içine alan koni ile yapılır. Orta enlemlerde bulunan yerler için iyi sonuç verir.Özellikle küçük sahaların topoğrafya haritalarının yapımında kullanılır.
Silindirik projeksiyonlar:Küreye sarılmış bir silindirin yüzeyinin eksene paralel bir hat boyunca kesilerek açılması sonucunda elde edilir.Silindirik projeksiyonlardan en tanınmışı ve kullanılmış olanı Merkator projeksiyonudur.Projeksiyonun en önemli özelliği kutba yakın yerler istisna edilirse bütün küre görülmektedir.
Diğer projeksiyonlar:Yukarıda belirtilen projeksiyonlar dışında oval projeksiyonlar bulunmakta bunlar dışında Hammer projeksiyonu Mollveide projeksiyonu bulunmaktadır.
Projeksiyonlardaki yapılan hatalar çizim konusuna göre değişmektedir.
Tüm dünyanın her yerini gösteren haritalara itibari projeksiyon denir.
İlk küreyi iranlılar yapmıştır.
Bu projeksiyon konusundan şu öğrenme çıktılarını buldum:
1.Kaç çeşit projeksiyon vardır?
2.Projeksiyonlarda hata nasıl olur?
3.Hangi projeksiyonda paralel ve meridyenler düzlem üzerine düşürülür?
4.Silindirik projeksiyonda en çok bilinen ve kullanılanı hangisidir?
5.Hangi projeksiyon çeşidi hava ve deniz ulaşımı için yapılan haritalara uygundur?
Coğrafyanın Teorisini Oluşturan Üç Temel Madde:
1.Dağılış
2.Nedensellik
3.İlişki
Harita(yer göstermek -isim vermek-ilişkilendirmek) Gerçek bir haritada olması gereken maddeler bunlardır.
JEOLOJİK ZAMANLAR
1.Paleozoik:İlkel zamandan sonra en uzun süren zaman bu zaman olmuştur.Masif adı verilen kütleler oluşmuştur.Taş kömürü yatakları bu zamanda oluşmuştur.
2.Mezozoik:Bu zamanda yoğun tortullaşma yaşandı. Dinazorlar bu zamanda ortaya çıktı.
3.Senozoik:Alp Himalaya dağları oluştu. Linyit-bor-petrol ve tuz yatakları oluştu,Yoğun volkanik faaliyetler meydana geldi.
Bu konudan şu öğrenme çıktılarını buldum:
1.Paleolitik dönemde olan oluşumlar nelerdir?
2.Mezozoik dönemde olan oluşumlar nelerdir?
3.Senozoik dönemde olan oluşumlar nelerdir?
LEVHA TEKTONİĞİ
1915 yılında Alman bilim adamı Alfred Wegener kıtaların kaymasını ortaya atmıştır.Bunu haritaya bakarken kıtaların birbirini tamamlayan bir yap-boz gibi gördü ve bunu ararştırarak buldu
Alfred'in ortaya attığı teoriye göre yeyüzü 1 'ci zamanda kıtalar tek parça halindeymiş ve buna Pangea adını verdi.Onu çevreleyen deniz ise Panthalassa idi.Bu kara parçası çeşitli kuvvetlerin etkisiyle birbirinden uzaklaşmaya başladı.Katmanlar hareket ettikçe Pangea ikiye ayrıldı. Kuzeyde 'Laurasia' Güneyde ise 'Gondwanaland' oluştu.
Bu iki kıta Tethys denizi ile ikiye ayrılıyordu . Karaların bu yatay hareketleri sonucu karalar oluştu.Kıtaların arasındaki boşlullara suların dolması ile okyanuslar ve denizler meydana geldi.
Dünyanın yüzeyi kesintisizmiş gibi görünmesine rağmen dev boyutta birbirine geçen parçalardan oluşmaktadır.Levha adı verilen bu parçalar sürekli ama çok yavaş olarak birbirlerine doğru hareket etmektedirler.Levhalar levha sınırı ya da levha kenarı ile sonlanır.Deprem ve Yanardağların çoğu bu bölgelerde görülür.
Peki levhalar neden hareket ederler ?
Dünyanın merkezine inildikçe ısı artar.Tüm levhalar bir ısıtıcı gibi çalışan yer çekirdeğinin etkisiyle hareket eder.Bu hareket konveksiyon akımı denilen fiziksel etkiden kaynaklanır.Konveksiyon ise şu şekilde işler:Mantoda yatay ve dikey yönlü akımlar olmaktadır.Yerin en derin kısmında yer alan çekirdek en sıcak katmandır.Mantonun çekirdeğe yakın kısımları ısınıp hafifler bunun sonucu yukarıya doğru çıkar.Yer kabuğu ile temas halinde olan manto kısmı ise soğur ve ağırlaşıp dibe doğru çöker.Mantodaki bu ısı akımları harekete sebep olduğu için yüzeydeki plakaları hareket ettirir.
Yerkabuğundaki hareketlerin tümüne Tektonik Hareketler denir.
Levhaların birbirinden uzaklaştığı noktalarda :
1.Okyanus ortası sırtları.
2.Volkan adaları
3.Kabuk oluşumu
4.Okyanus tabanı genişlemesi
5.Volkanizma olayları yaşanmaktadır.
Levhaların birbirine kavuştuğu noktalarda :
1.Dalma-Batma olayı yaşanır
2.Derin okyanus çukurları oluşur.
3.Volkanik ada yayları ortaya çıkar.
4.İç deniz oluşur
5.Depremler oluşur
6.Kabuk erimesi ve magma oluşumu gerçekleşir
7.Levhaların çarpışmasıyla kıvrımlı dağlar oluşur.
Başlıca levhalar şunlardır:
Avrasya-Afrika-İran-Arabistan-Avusturalya-Antarktika-Pasifik-Hindistan-Naska-Kokos 'dur.
sadece Atlantik levhası yoktur.
Dünya üzerindeki volkanik alanları-deprem bölgeleri-fay hatları-genç kıvrım dağları ve sıcak su kaynakları arasında bir paralellik bulunur.Bu alanların çoğu Kıta veya levha sınırlarında bulunur.Bu alanlarda yer kabuğu hareket halindedir.
Türkiyeyi etkileyen başlıca levhalar ise:
1.Avrasya
2.Afrika
3.İran
4.Arabistan
Atlantik levhası bulunmamaktadır.
ANADOLU LEVHASI
Anadolu avrasya levhası- afrika levhası ve arap levhalarının yan basınçıyla yükselmiştir.
Bu konudan şu öğrenme çıktılarını buldum:
1.Levha nedir?
2.Başlıca levhalar nelerdir?
3.Levhaların birbirinden uzaklaştığı noktalarda neler meydana gelir?
4.Levhaların birbirine yaklaştığı noktalarda neler meydana gelir?
5.Levhalar neden hareket eder? Hareketin sonucunda meydana gelen olaylar nelerdir?
GELGİT
Güneşin çekim gücüne bağlı olarak okyanuslardaki su seviyesinde meydana gelen yükselmelere ve alçalmalara gel-git denir.Ay güneşe göre dünyaya daha yakın olduğundan çekim gücü daha fazladır.İşte ayın bu çekim kuvvetine bağlı olarak suyun yükselmesine Gel alçalmasına ise Git denir.
Gel-git günde iki defa yükselme ve alçalma şeklinde gerçekleşir ve hergün bir önceki güne göre 50 dakika gecikir.Bu gecikme Ay günü ile Güneş günü arasındaki farktan meydana gelir.
Bu konudan şu öğrenme çıktılarını buldum.
1.Gelgit nedir?
2.Gelgit nasıl oluşur?
COĞRAFYANIN DÖRT GELENEĞİ
1.Mekansal Gelenek:Tecrübeye bağlı olarak olay ve olgunun mesafe-şekil-yön-lokasyon bakımından ayırımını yapma işidir.
2. Saha Geleneği: Bu geleneği coğrafya adlı eseri yazmış olan strabo kullanmıştır.Bilimsel bir metod olarak yaşar.
3.İnsan Çevre Geleneği:Rüzgar -içme suyu ve mevsimlik değişmelerin insan sağlığına etkileri ortaya konulmuştur.Bunu ortaya koyan kişi Hava su ve yer isimli eserinde hipokrat yer verdi.
4.Yer Bilimi Geleneği:Yeryüzü - sular - atmosfer - Akarsular - dünya-güneş konularını ele alır.
kısaca mekansal gelenek gerçeğin bazı kısımlarını soyutlaştırır.Saha geleneği belli bir bakış açısı ile ortaya çıkar.İnsan-çevre geleneği ilişkiler üzerine durur.Yer bilimi geleneği ise somut bilgilerle ayrılır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder