9 Mart 2017 Perşembe

NEDEN COĞRAFYAYA İHTİYAÇ DUYARIZ VE İSİM BABASI KİMDİR?

Dersin sonunda sevgili SBO 1002 öğrencileri Genel ve Fiziki coğrafyanın Temel kavramlarını söyleyebilecekler.

Coğrafya Nedir? sorusuna cevap olarak: COĞRAFYA:yer ve mekan öğrenme bilimidir . Coğrafyanın
isim babasıda Hekataiosdur.

Neden Coğrafya öğreniyoruz? Coğrafya öğrenmezsek ne olur?
Coğrafyayı bulunduğumuz yerin özelliklerini öğrenmemizi bulunduğumuz yerin hakkında bilgi edinip kendimizi ona göre ayarlayabilmemizi sağlar mesela bulunduğumuz yerde fay hattı olduğunu
bilirsek evimizi o fay hattının bulunduğu bölgeye yapmayız. Coğrafyayı öğrenmezsek yaşadığımız yer hakkındaki düşüncelerimize yön veremeyiz

Coğrafyanın bazı Temel kavramları olarak :
jeolojiyi ele alalım jeoloji: Yerin yapısı ve yeryüzeyinde meydana gelen fizksel kimyasal ve biyolojik değişimleri inceler mesela yüzeyde peri bacaları nasıl oluşuyor? sorusu fiziki değişime örnek öğrenme çıktısıdır. kimyasal değişime örnekte kalkerli alanlarda neden karstik göl oluşur? sorusu örnek öğrenme çıktısıdır.biyolojik değime mesela iklimim bozulmasının neticesinde bitki örtüsü neden tahrip olur?sorusu örnek öğrenme çıktısıdır . Bu çıktılara sırasıyla cevap vericek olursak
Fiziki değişimdeki öğrenme çıktımızda yüzeyde peri bacalarının oluşumu volkanik bölgedeki lavların çukur bir bölgede birikmiş olması ve zamanla sertleşiyor daha sonra akarsularında devreye girmesiyle sonra rüzgar yoluyla üst katmandaki sert ve ağır lav alt katmana baskı yapar ve bu şekilde alt kısımın sert olmasına sebep oluyor bu sert kısımda aşınmadığı için peri bacaları oluşuyor.

kimyasal değişime örnek çıktımızda kalkerli alanlarda karstik göl oluşumuna sebep kalkerli arazi kireç in bol miktarda bulunması ve yağan yağmurlar ve yer altı suları sebebiyle eriyip çözülmesi ve oluşan derin çanaklarda su birikmesi yoluyla oluşmaktadır. Akdeniz Göller yöresi mesela beyşehir gölü buna örnektir.

biyolojik değişime örnek çıktımızda ise iklimin bozulması bitki örtüsünde bir takıp tahribatlara neden olmaktadır yağışlı bir bölgede yağışların ciddi bir şekilde azalmasıyla hakim olan gür orman örtüsü zamanla susuzluktan kurumaya ölmeye başlar yerine işe suzuzluğa dayanıklı cılız bitki örtüsü görülmeye başlar mesela kaktüs gibi.

peri bacaları resmi nasıl çizilir ile ilgili görsel sonucu  bu resimdeki peri bacaları fiziksel değişime öğnektir.


karstik göl resmi ile ilgili görsel sonucu bu resimdeki karstik göl kimyasal değişime örnektir.

cılız bitki örtüsü görüntüsü ile ilgili görsel sonucubu resimdeki bitki örtüsü biyolojik değişime örnek.



Klimatoloji ise:İklim bilimidir. Mesela iklimin doğa ve insan üzerindeki etkisi nedir?mesela meydana gelen rüzgarlardan nasıl faydalanabiliriz? öğrenme çıktıları üzerinde duralım
İklim etkili olduğu bölgenin doğası üzerinde önemli bir etkisi vardır mesela az yağışın olduğu ve sürekli rüzgarların hakim olduğu bölgede birki örtüsü cılızdır insan üzerinde de önemli etkisi var
az yağışın olduğu yerde su kıtlığından dolayı genelde insanlar toplu yerleşimlerde bulunurlar yani insanı bu şekilde yerleşmeye zorlayan iklim şartlarıdır insanda bu iklim şartlarına göre önlemini alır.


diğer çıktımızda rüzgarlardan elektirik enejjisi üretmekte faydalanabiliriz bu ülkemizin ekonomisi ve enerji kaynağı açısından oldukça önemlidir  genellikle rüzgarın sürekli hakim olduğu bölgelere rüzgar santrallerinin kurulması  buna örnektir.

rüzgar enerjisi görüntüleri ile ilgili görsel sonucu bu resim rüzgar enerjisine örnektir.



Jeomorfoloji  ise:Yeryüzünde meydana gelen şekilleri inceler.Mesela pamukkaledeki travertenler nasıl oluştu? öğrenme çıktısını ele alalım yer altındaki sıcak su kaynağı kayaların çökmesine sebep olur ve sıcaklığı çok fazla içeriğinde kalsiyum ve karbonhidrat bol miktarda bulumakta su çıktığında hava ile temasa geçtiği için karbondioksit ve karbonmonoksit uçar.Bunların uçmasıyla traverten üstünde kalsiyum ve karbonhidrat birikir bunlar beyazdır ve zamanla sertleşir.Bunun sonucunda katmanlar halinde travertenler oluşmuştur.

pamukkale travertenleri ile ilgili görsel sonucu Pamukkale Travertenleri

 
Vejetasyon ise: Bitki bilimidir.Mesela bitkilerden nasıl yararlanırız? öğrenme çıktısını ele alırsak Bitkiler havaya oksijen vererek bizim oksijen ihtiyacımızı karşılarlar . kağıt ve kitap yapımında hammadde olarak kullanılırlar ayrıca kerste yapılarak mobilya araç ve gereç yapımında kullanılır . Bitkilerden bi takım şifalı ilaçlarda yapılmaktadır . Bazı bitki türleri endemik olarak sadece belli bir yörede yetişir mesela köyceğizdeki sığla ormanları buna örnektir. Sığla ağaçlarının özünden ilaç sanayide kullanılmaktadır.



sığla ağacı ile ilgili görsel sonucu  Sığla   Ağacı



Pedoloji ise:Toprak bilimidir.Toprak oluşumunu etkileyen bir takım faktörler var bunlar sıcaklık-iklim-ana kayanın yapısı-bitki örtüsü-yer şekilleri-zaman bu faktörler toprak oluşumunda ön plandadır mesela İç  Anadolu  Bölgesinde kahverengi bozkır topraklarının olması o bölgenin iklimi ve ana kayanın yapısı ile ilgilidir genellikle fiziksel parçalanmayla oluşur sıcaklık farkının fazla ve nemim az olmasından dolayı. Akdeniz Bölgesinde de kreçli toprakların yaygın olmasıda ana kayanın çok fazla kireç içermesinden kaynaklıdır. Taşınmış topraklara örnek olarakta alüvyal toprakları gösterebiliriz bu topraklar akarsu biriktirmesi yoluyla oluşur.a



kahverengi bozkır toprak görüntüsü ile ilgili görsel sonucu Kahverengi  Bozkır toprak



Patomoloji ise:Irmak bilimidir.Akarsuların rejimlerini-debilerini- akış  hızlarını  inceler. Akarsulardan nasıl faydalanırız? öğrenme çıktısını ele alırsak Akarsuların akış hızı yüksek olanlardan hidroelektirik üretimi yapılmaktadır. Ayrıca spor faaliyetleride yapılabilmekte manavgat gibi ve balık ürünleri çıkartılmaktadır.  Bazı tarım alanları sulanmakta ve içme suyu elde etmede önemli rol oynamaktadırlar.a



manavgat akarsuyu spor görüntüleri ile ilgili görsel sonucu Manavgat akarsuyunda spor faaliyeti


Limnoloji ise: Göl bilimidir.Göller doğal ve yapay göller olmak üzere incelenir . Başlıca doğal göllerimiz tektonik göller-volkanik göller-karstik göller-heyelan set gölleri-buzul göller-alüvyal set gölleri bulunmaktadır. Yapay göllere ise baraj göllerini örnek verebiliriz .

Göllerin bize sağladığı faydalar nelerdir? öğrenme çıktısını ele alıcak olursak Göllerden tarım alanlarını sulamada faydalanırız bazı göllerde taşımacılık yapılmakta van gölü gibi balık tutulabilmekte bazı göllerimizden tuz elde edilebilmekte ve bulunduğu yeri nemli tutmaktadır.


van gölü  taşımacılık görüntüsü ile ilgili görsel sonucu  Van       Gölü     Taşımacılık



 tuz gölü ile ilgili görsel sonucuTuz   Gölü   Tuz  üretimi






Osemoloji ise:Okyanus bilimidir. Okyanusların bize sağladığı faydalar nedir? öğrenme çıktısını ele alıcak olursak  okyanuslardan balık ihtiyaçları önemli ölçüde sağlanmakta ve bir takım spor faaliyetleri yapılmaktadır.






Astronomi ise:Gök bilimidir.Mesela güneşin dünya yaşamındaki etkisi nedir?Ay' ın Dünyanın uydusu olmasının ne gibi yararı vardır? uzayda yaşanabilir başka gezegen olabilir mi? öğrenme çıktılarını ele alalım

Güneş canlı yaşamında önemli bir gezegendir güneş ışınları sayesinde bitkiler gelişmekte yeryüzü ısınmaktadır. Eğer güneş olmasaydı hayat ve yaşam olamazdı .

Ay'ın dünya üzerindeki en büyük etkisi çekim gücü sebebiyle onun kendi ekseni etrafındaki hızını azaltıp bildiğimiz şu an ki hızına getirmesidir.Ay 'ın olmaması dünyanın dönüş hızını artırır bu şekilde günler kısalır canlılardaki uyum alt üst olur fırtına ve kasırga gibi atmosferik olaylar çok şiddetlenir işte ay'ın dünyamız üzerinde faydası ve etkisi oldukça önemlidir.



Bir diğer öğrenme çıktımızda Dünyanın çevresi nasıl hesaplandı? bu öğrenme çıktısını ele alırsak M.Ö 200 yıllarında yaşayan eratosthenes dünyanın çevresini ölçmek için aristonun fikirlerinden yararlanarak kendisine bir yol  belirlemiştir.Mısırdaki aswan şehrinde güneş ışınları yılın belli bir gününde tam öğle vakti dik gelmektedir diğer taraftan aynı gün ve aynı saatte mısırın diğer bir kenti olan iskenderiyede ise güneş ışınları yere dik gelmemektedir.eratosthanes bu farklılıklardan yararlanarak dünyanın çevresini şu şekilde hesapladı:Biri aswanda biri iskenderiyede iki çubuk dik bir şekilde yerleştirildi aswan ve iskenderiye arasındaki uzaklığı ölçmüştür güneş ışınları aswanda yere dik geldiği anda iskenderiyede bi kaç açı farkla güneş ışınları dik gelmemiştir. İşte bu aradaki farkı bularak dünyanın çevresini bugünkü değere yakın hesaplamıştır.


Coğrafya  kavramını ilk kez kullanan kişi eratosthenes'dir.



CARL SARGAN'ın cosmos (Evrenin ve Yaşamın sırları) adlı kitabı mevcuttur eserin içeriğinde şunlar yer almakta:

- İnsanoğlu uzay okyanusuna açılıyor 
- Canlıların ve evrenin yapısı 
- Doğa yasaları tüm evrende geçerlidir 
- Cennet ve cehennem 
- Başka gezegenlerde yaşam var mı? 
- Keşif yolculuklarının öyküsü 
- Samanyolu: Gecenin bel kemiği 
- Zaman ve mekan içinde yolculuk 
 - Başka evrenlerin kapısı karadelikler 
- Sonsuzluğun kıyısı: Dördüncü boyut 
- Aklın evreni 
- Galaktik uygarlık 
- Yaşamak ya da yokolmak konusunda kim karara verecek?

Kozmos - Evrenin ve Yaşamın Sırları


Bir diğer öğrenme çıktısı ise herhangi resmini çektiğimiz bir yer hakkında nasıl fikirle elde ederiz? bu öğrenme çıktısında mesela gecekondunun çok olduğu bir yerin fotoğrafını çektiğimizde o yerde düzensiz ve çarpık yerleşme olduğunu fikrini çıkarabiliriz .

Bir diğer öğrenme çıktısı ise farklı yerlerdeki aynı bitki türünün fiziki görüntüsü neden farklıdır? bu öğrenme çıktısında mesela kızılçamı ele alırsak kızılçam muğlada çok fazla yağış aldığı için gövdesi daha düzgündür fakat manisadaki bir kızıl çamın gövdesi yağış yetersizliğinden dolayı çarpıktır...


TÜRKİYE KARA YOLLARI  HARİTASI




türkiye karayolları haritası ile ilgili görsel sonucu Türkiye Kara Yolları Haritası






DÜNYA HARİTASI



dünya haritası ile ilgili görsel sonucu Dünya Haritası




MERCATOR    HARİTA SİLİNDİRİK PROJEKSİYONU



En bilindik ve yaygın dünya projeksiyonudur.Kuzey ve Güney kutuplarına doğru yüzölçümleri çok abartılı şekilde büyüten projeksiyon çeşitidir. gerhard   mercator   tarafından 1568 yılında yapılmıştır. Grönland güney amerikadan antarktika ise asyadan büyük görünmektedir.genelde denizcilikte kullanılmaktadır.

mercator harita projeksiyonu görüntüsü ile ilgili görsel sonucu MERCATOR  HARİTA   PROJEKSİYONU



  Mercator silindirik projeksiyonu




Haritalarda   Projeksiyonlar

Haritada  şekil ve alan bozulmalarını en aza indirmek için kullanılan yönteme projeksiyon denir.

Başlıca  Projeksijon Çeşitleri:
. Silindir Projeksiyon
.Konik  Projeksiyon
.Düzlem Projeksiyon

Silindir projeksiyonda:Kullanım alanı ekvatoral kuşak ve dünya haritasında kullanılır.Şekil ve Açı korunur . Alan bozulur.Bozulma kutuplara doğru artar.Dünyanın tamamının haritası çizilebilir.

Konik projeksiyonda:Kullanım alanı orta enlemler ve ülke haritaları.Şekil bozulur alan korunur.Ekvatora doğru bozulma artar.Dünya'nın yarısı gösterilebilir.

Düzlem projeksiyonda:Kullanım alanı kutup bölgeleri dar alanların çizimi Büyük ölçekli harita çizimi .Düzlem odağından uzaklaşıldıkça bozulmalar artar.Dünya'nın yarısı gösterilebilir.






Gerçek  bir harita nasıl olmalıdır? öğrenme çıktısını ele alırsak Harita neden sorusuna yani çok sayıda soruları içeren harita gerçek haritadır. Harita bizim aradığımız sorunun cevabını bize verebilmelidir.








çatalhöyük haritası ile ilgili görsel sonucu Çatal   Höyük   Haritası




Çatal Höyük Haritası  çatal  höyük  haritasının  orijinal  hali


İlk  Türk dünya haritası ise kaşgarlı mahmutun haritasıdır.Bu haritada türklerin yaşadığı bölgeler ve ilişkide bulundukları bazı ulus ve devletler gösterilmiştir.



Kaşgarlı Mahmut HaritasıKaşgarlı  Mahmutun  Türk  Dünya  Haritası




Batlamyus kimdir?


Genç iskenderiye döneminde yaşamış ünlü bilim adamlarındandır.Batlamyus iki önemli yapıtın yazarıdır.Bunlar: Büyük bileşim ve coğrafya 'dır.


Büyük  Bileşim kitabında şunlara yer vermiştir:Yapıtta dünya merkezli bir güneş sistemi önerilir.

Coğrafya  kitabında:Matematiksel coğrafya alanını bulmuştur. Batlamyus bu kitabı hazırlarken EratosthenesHiparkhosStrabon ve özellikle de Surlu Marinos'tan büyük ölçüde yararlanmıştır.


Coğrafya ilk ortaya çıktığında yer tasvirlerine çok yer verilmiştir . Bu tasvir zamanla edebiyata kaymıştır.



STRABON KİMDİR?

Strabon:Dünyanın ilk coğrafyacısı olarak kabul edilir.Amasyalı hipokrattır.Doğaya uygun olarak yaşamayı ve dünya vatandaşlığını savundu.


DAVİD  HARVEY  KİMDİR?

David Harvey bir coğrafyacıdır.Postmodernliğin durumu adlı eserinde Zaman ve Mekan sıkışmasını şu şekilde ele almaktadır:Zaman ve Mekan sıkışması insanı kışkırtır-heyecanlandırır-strese düşürür.dolayısıyla çok çeşitli toplumsal-kültürel ve politik tepkileri harekete geçirir.David harvey dünyanın iletişim ve ulaşım araçlarıyla çok küçüldüğünü ifade ediyor.Bu konuda şu örneği vermektedir:1500-1800 lü yıllarda at arabalarının ve yelkenli gemilerin ortalama en yüksek hızı 16 kilometreydi.1800-1930 yılları arasında buharlı lokomotifler saatte 100 buharlı gemiler ise 60 km hıza ulaşıyordu.1950 lerden sonra pervaneli uçaklar saatte 160-640 km 1960 lardan sonra ise jet uçakları 800-1100 km hız yapmaktaydı.Mekanı zaman aracılığıyla ortadan kaldıran yenilikler sonucunda dünya haritasıda küçülüyor.



BÖLGE KAVRAMI NEDİR?

Bölge:Taşıdığı belirli coğrafi özellikler nedeniyle çevresinden ayrılan buna karşılık kendi sınırları içinde benzerlik gösteren en büyük coğrafi  birime bölge denir

Türkiye 1941' de Birinci Türk Coğrafya kongresinde 7 coğrafi bölgeye-21 bölüme ayrılmıştır.dört bölgemiz komşusu olduğu denizin adını aldı.(karadeniz-marmara-akdeniz-ege)diğer üç bölgemizde bulunduğu konuma göre adlandırılmıştır(doğu anadolu-iç anadolu-güney doğu anadolu)





Coğrafi Bölgeleri Oluşturan Faktörler ise:

1.Doğal özellikler: Coğrafi konumu-Yer şekilleri-İklim ve bitki örtüsü
2.Beşeri özellikler:Nüfus ve yerleşme
3.Ekonomik özellikler:Ulaşım imkanları ve Ekonomik faaliyetlerin türü coğrafi bölge sınırlarının çizilmesinde önemli bir etkendir.Marmara Bölgesinde endüstüri-Ege ve Akdeniz Bölgesinde turizm ve tarım-Orta ve Güneydoğu anadoluda tarım-Doğu anadoluda hayvancılık-Karadeniz bölgesinde ise tarım ve hayvancılıktan yararlanma ön plandadır.Bu durum bölgesel farklılığın belirlenmesinde oldukça önemlidir.


DÜNYA NASIL OLUŞTU?

Dünya güneş sistemi oluştuğunda kızgın bir gaz kütlesi halindeydi . Zamanla ekseni etrafında dönüşünün etkisiyle dıştan içe doğru soğumuş böylece iç içe geçmiş farklı sıcaklıklardaki katmanlar oluştu.günümüzde iç kısımdaki sıcaklık korunmakta Dünyanın oluşumundan bu zamana kadar geçen zaman ve dünyanın yapısı jeolojik zamanlar yardımıyla belirlenir.Dünya bugünkü haline gelirken çeşitli jeolojik süreçlerden geçti.






Dünyanın daha önceki haline PANTALASİA denir.


Kıta döngüsü nedir?


Dünya oluştuğunda tek bir kıta halideydi bu kıtayada pangea yani süper kıta denilmiştir.Pangea magma tabakasındaki konveksiyonel hareketler sonucunda iki parçaya bölünmüş bu parçalardan güneyde kalan kısmına Gondvana kuzeyde kalan kısmına Laurasia adı verildi. Gondvana sonradan Anktarktika-Günay amerika-Avusturalya ve Afrika kıtaları olarak ayrılmıştır.Laurasia ise Kuzey amerika-Avrupa ve Asya kıtaları olarak ayrılmış ve günümüz kıtaları meydana geldi.

Bu ayrılan kıtalar dikkat çekici bir şekilde yapboz parçaları gibi birbirlerini tamamlarlar.
 Bu kıtalar  milyonlarca yıl sonra tekrar birleşicekler . Pangeayı ilk ortaya atan kişi kıtaların kayması diye ortaya atan kişi Wegener'dir.


pangea görüntüsü ile ilgili görsel sonucuPANGEA(SÜPER KITA)



İlk ilkokul babilde açılmıştır. bugünkü noter zengin çocukları eğitim görmüştür.

İlk resmi devlet okulu ise prusyada açıldı.

1 yorum:

  1. 1xbet korean vg soccer picks - legalbet.co.kr
    Bet on 1xbet korean vg soccer picks in 2021 - 1xbet thailand Best Free Bets & Sign Up Offers. Get a bonus code for the 1xbet korean vg soccer picks today.

    YanıtlaSil